Co należy wiedzieć o ciśnieniu krwi?
Krążenie krwi
Układ krążenia odpowiedzialny jest za zaopatrywanie organizmu w tlen. Ciśnienie tętnicze krwi to ciśnienie, z jakim krew oddziałuje na ściany tętnic. Wartość ciśnienia skurczowego (wartość górna/wyższa) odpowiada ciśnieniu krwi generowanemu w wyniku skurczu mięśnia sercowego. Wartość ciśnienia rozkurczowego (wartość dolna/niższa) odpowiada ciśnieniu krwi generowanemu w wyniku rozluźnienia mięśnia sercowego.
Czym jest ciśnienie tętnicze krwi?
Ciśnienie krwi to siła, z jaką przepływająca krew oddziałuje na ścianki tętnic. Ciśnienie krwi zmienia się w trakcie cyklu pracy serca. Najwyższe ciśnienie w cyklu nosi nazwę SKURCZOWEGO CIŚNIENIA KRWI (SYSTOLICZNE). Najniższe nosi nazwę ROZKURCZOWEGO CIŚNIENIA KRWI (DIASTOLICZNE). Pomiar obydwu tych wielkości jest niezbędny, aby lekarz mógł ocenić stan ciśnienia krwi pacjenta. Na ciśnienie krwi wpływa wiele czynników, takich jak aktywność fizyczna, niepokój czy pora dnia. Zmienia się ono nieustannie w ciągu doby. Szybko wzrasta wczesnym rankiem i maleje przed południem, następnie znowu wzrasta po południu i wreszcie spada do niskiego poziomu w nocy. Może się także zmieniać w krótkich odstępach czasu. W związku z tym wyniki kolejnych pomiarów mogą być różne. Poniższy wykres ilustruje zmiany ciśnienia w ciągu doby przy pomiarach dokonywanych co 5 minut. Gruba kreska przedstawia sen. Skoki ciśnienia o godzinie 16 (A) i 24 (B) odpowiadają atakowi bólu i aktywności seksualnej.
Ciśnienie tętnicze a zdrowie?
Częstotliwość występowania nadciśnienia tętniczego wzrasta wraz z wiekiem. Dodatkowo brak ruchu, nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie i podwyższony poziom cholesterolu (LDL), który przylega do ścian naczyń krwionośnych i przyczynia się do zmniejszenia się elastyczności tych naczyń. Nadciśnienie przyspiesza także stwardnienie tętnic, które z kolei może doprowadzić do poważnych schorzeń takich jak udar lub zawał serca. Z tych właśnie powodów niezwykle istotne jest regularne dokonywanie pomiarów ciśnienia tętniczego. Ciśnienie tętnicze zmienia się z minuty na minutę, przez cały dzień. Dlatego też ważne jest regularne sprawdzanie jego wartości w celu określenia jego średniej wartości.
Dlaczego ważne jest mierzenie ciśnienia krwi w domu?
Pomiar ciśnienia krwi w gabinecie lekarskim daje tylko wartość chwilową. Regularnie powtarzane pomiary w domu pozwalają określić rzeczywiste ciśnienie krwi w warunkach, w których pacjent przebywa na co dzień. Ponadto pacjenci często mają inne ciśnienie mierzone w domu, ponieważ są bardziej rozluźnieni niż w gabinecie lekarskim. Regularne pomiary wykonywane w domu dają lekarzowi cenne informacje o ciśnieniu pacjenta w normalnych warunkach.
Czym jest arytmia?
Serce działa jak pompa, która tłoczy krew przez swoje komory. Krew jest tłoczona dzięki skurczom mięśni następującym w ściśle kontrolowanej kolejności. Procesem tym sterują pęki komórek, które kontrolują aktywność elektryczną serca. Jeżeli ta sekwencja ulega zakłóceniu, pojawiają się zaburzenia rytmu serca (arytmie). Powodują one zmniejszenie efektywności pompowania krwi. Większość arytmii ma charakter przejściowy i łagodny. Najczęściej serce co pewien czas opuszcza jedno uderzenie lub występują uderzenia dodatkowe. Takie sporadyczne zaburzenia mogą być spowodowane silnymi emocjami lub intensywną aktywnością fizyczną. Jednakże niektóre rodzaje arytmii mogą być groźne dla życia i wymagają leczenia.
Objawy
Objawy ogólne arytmii: kołatanie lub uczucie nagłego silnego uderzenia serca, uczucie zmęczenia lub zawroty głowy, utrata przytomności, duszność i ból w klatce piersiowej. Objawy rzadkoskurczu (bradykardii): uczucie zmęczenia, duszność, zawroty głowy, omdlenie. Objawy częstoskurczu (tachykardii): odczuwanie bicia serca jako silnego tętna w szyi, trzepotanie, szybkie uderzenia w klatce piersiowej, złe samopoczucie, osłabienie, duszność, omdlenie, pocenie się, zawroty głowy.
Dodatkowe informacje
Ocena ciśnienia krwi u dorosłych wg Światowej organizacji zdrowia - WHO Poniższe standardy oceny ciśnienia krwi (bez uwzględniania wieku i płci) można traktować jako ogólne wskazówki. Trzeba pamiętać, że na podane tu wartości mogą nałożyć się inne czynniki, takie jak cukrzyca, otyłość, palenie tytoniu itp. W celu właściwej oceny otrzymanych wyników należy skonsultować się z lekarzem.
W świecie medycyny stosuje się standardową tabelę ciśnienia krwi zalecaną przez Światową Organizację Zdrowia WHO. Podane w niej normy są niezależne od wieku.
Uwaga 1: Światowa Organizacja Zdrowia nie zdefiniowała ciśnienia minimalnego.
Uwaga 2: Ponieważ ciśnienie krwi wzrasta wraz z wiekiem, podana norma ma jedynie charakter pomocniczy - informacyjny dla określonego przedziału wiekowego.
Objawy i przyczyny podwyższonego ciśnienia tętniczego
Podwyższone ciśnienie tętnicze może pozostawać niezauważone przez dłuższy okres czasu, ponieważ nie wywołuje zauważalnych objawów. Wszystkie wymienione poniżej czynniki są możliwymi przyczynami podwyższonego ciśnienia tętniczego. Należą do nich:
· Otyłość
· Wysoki poziom cholesterolu
· Palenie papierosów
· Nadużywanie alkoholu
· Stres i stany podenerwowania
· Nadużywanie soli
· Brak ruchu
· Predyspozycje genetyczne/dziedziczne
Choroby zasadnicze takie jak choroby nerek czy zaburzenia endokrynologiczne
Leczenie podwyższonego ciśnienia tętniczego
Jeśli ciśnienie tętnicze osiąga podczas powtarzanych przez kilka dni regularnych pomiarów następujące wartości – górna pomiędzy 140-160 mmHg, a dolna pomiędzy 90-95 mmHg, należy zgłosić się do lekarza w celu przeprowadzenia dokładnych badań. Terapię zaleconą przez lekarza prowadzącego można wspomóc, podejmując następujące działania:
· Obniżając swą masę ciała i poziom cholesterolu
· Zmniejszając spożycie alkoholu
· Zmniejszając ilość spożywanej soli
· Rzucając palenie
· Regularnie zażywając ruchu
· Monitorując swoje ciśnienie tętnicze